چند توصیه برای انتخاب رشته از نگاه یک مشاور کسب و کار
الان که فصل انتخاب رشته کنکور ۱۴۰۱ است و بازار حرف و حدس وگمان ها درباره مشاغل و درآمد هر شغل در هر کسب وکار گرم است، وقت خوبی است که چند توصیه دوستانه با تجربه خودم برایتان بنویسم. من مهرداد محمدرضا مشاور کسب وکار در ترکیه هستم و سالها در ایران و ترکیه و در عرصه بین المللی در راه اندازی کسب و کارها فعالیت کرده ام. در جلسات مشاوره زیادی حرف های شما را شنیده ام و موفقیت و شکست بسیاری از کسب وکارها را دیده ام.
این یک یادداشت دوستانه است امیدوارم به شما کمک کند.
اولین توصیه – شغل شما از رشته شما مهمتر است!
برای انتخاب رشته حواستان را جمع کنید که چه شغلی در انتظار شماست؟
- بازار کار برای فارغ التحصیلان این رشته چطور است؟
- میانگین درآمد مشاغل بعد از فارغ التحصیلی چقدر است؟
- میتوانید با تجربیات آن کار راه بیاندازید؟ یا دنبال گزینه های استخدامید؟
- استخدام این شغل فقط در مشاغل دولتی است یا میتوانید در شرکتهای خصوصی هم کار کنید؟
ممکن است از تحصیل در یک رشته لذت ببرید اما شغل و کاری که در نهایت مرتبط با آن است اصلا در حیطه علایق شما نباشد. مثلا شاید عاشق فیزیک هستید، ولی آیا از دبیر فیزیک شدن لذت میبرید؟ شاید باستان شناسی و مطالعه درباره آن را دوست دارید، اما آیا تدریس این رشته و یا کار در این حیطه را هم دوست دارید و اگر بله، آیا تعداد کافی شغل مرتبط برای فارغ التحصیلان باستان شناسی در سایتهای تاریخی هست؟
دقت کنید قرار نیست بگویم چه رشته ای خوب یا بد است، اما شغل بعد از رشته را در نظر بگیرید. مثال ساده آن پزشکی است. ممکن است رشته‌ای جذاب و علمی باشد اما سروکله زدن هرروز با بیماران مختلف برای هرکسی جالب نباشد.
اگر علاقه مشخصی ندارید…
اگر نمیدانید چه رشته‌ای انتخاب کنید و علاقه مشخصی ندارید سراغ رشته‌های جنرال بروید. رشته‌هایی که به شما فرصت کار در حیطه‌های مختلف را میدهد. رشته‌ای مثل فیزیوتراپی، یک انتخاب برای شما باقی میگذارد. پس اگر به رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی علاقه مندید این انتخاب خوبی برای شماست. ولی اگر هنوز علاقه مندی شما مشخص نیست دست و پای شما را میبندد. در عوض رشته هایی مثل روانشناسی، مدیریت یا مهندسی صنایع فرصت‌های شغلی متنوع‌تری به شما می‌دهند.
دقت کنید یک فرصت تغییر رشته به رشته های انتخابی در کارنامه سبز خود هم دارید. این یعنی اگر بین دو رشته تردید دارید هر دو را در انتخاب رشته بزنید بعد از دو ترم در صورتی که بخواهید میتوانید به رشته ی انتخابی پایین تر در کارنامه خود (در صورت داشتن نمره مناسب) تغییر رشته دهید.
مثلا رشته برق انتخاب اول و رشته کامپیوتر انتخاب دوم شماست و رتبه شما به قبولی هر دو میخورد. بعد از دو ترم تحصیل در رشته مهندسی برق اگر بخواهید میتوانید به وسیله کارنامه سبز به کامپیوتر تغییر رشته بدهید.
درآمد این حرفه چقدر است؟
درآمد برای شما چقدر مهم است؟ اگر سرمایه خوبی برای راه اندازی کسب و کار دارید، خیلی از رشته‌ها و زمینه‌های کاری می‌توانند آینده عالی داشته باشند. اما اگر قرار است از صفر شروع کنید، اگر به استخدام فکر میکنید، باید در نظر بگیرید که شانس بازار کار این کار و سطح درآمد آن چقدر است؟ چه آینده ای برای آن پیش بینی میشود و اساسا درآمد آن چقدر است. برای اینکه درآمد یک شغل را ببنید بهتر است به سایتهای کاریابی سری بزنید.
ممکن است شغلی مثل تدریس در مدارس با تعطیلی‌های تابستانی و ساعات کاری مشخص و محدود اولویت شما باشد. یا ممکن است بلند پرواز باشید و درآمد بالا مهمترین چیز در انتخاب شما باشد.
پردرآمدترین مشاغل دنیا چه هستند؟
طبق گزارش وبسایت گریت لرنینگ، در سال ۲۰۲۲، پردرآمدترین مشاغل دنیا:
- تحلیلگر داده (دیتاسانتیست)
- مهندس ارشد نرم افزار
- بانکدار سرمایه گذاری
- مدیر اجرایی
- جراح
- متخصص بیهوشی
- پزشک
- جراح مغز و اعصاب
- جراح فک و صورت
- متخصص ارتودنسی
- متخصص زنان و زایمان
- روانپزشک
- خلبان و کمک خلبان خطوط هوایی
- متخصص اطفال
- پزشک امراض داخلی
- پزشک عمومی (GP)
- دندانپزشک
- مهندسان نفت
- مدیریت مهندسی
- مدیر فناوری اطلاعات
- تحلیلگران مالی
برای خیلی از این مشاغل مهارتهایی که یاد میگیرید بیشتر از دانشگاه مهم هستند. مثلا برای تحلیلگر داده شدن، از خیلی رشته ها مثل ریاضیات، علوم کامپیوتر و رشته های مهندسی یا مدیریت وارد شوید.
مطالب مرتبط: مشاغل ممنوعه برای خارجی ها در ترکیه
شانس مهاجرت تحصیلی
اگر به مهاجرت از ایران و تحصیل در خارج از ایران فکر میکنید، حتما به این دقت کنید که چه رشته هایی شانس بیشتری برای گرفتن پذیرش و کمک هزینه تحصیلی دارند.
بهترین رشته ها برای پذیرش دانشجویی در خارج کشور
پذیرش دانشجویی و گرفتن بورسیه تا حد زیادی به معدل دانشجو و نمره زبان و سوابق کاری و تحصیلی او دارد. با این حال نمیتوان شانس بالاتر پذیرش در برخی رشته ها را دست کم گرفت. و البته بدون شک برخی رشته ها شانس کمتری برای اخذ پذیرش دانشجویی دارند. مثلا روانشناسی بالینی در کشورها مختلف از همان کشور پذیرش میشوند و پذیرش بین المللی محدود است و در رشته هایی مثل حقوق جزا با توجه به قوانین حقوقی هر کشور، در کشورهای دیگر کاربرد ندارد.
- رشته‌های مربوط به علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات – در حال حاضر بیشتری شانس پذیرش تحصیلی یا کاری را دارند.
- رشته اقتصاد
- رشته های مهندسی (برق، مکانیک، شیمی و صنایع)
- مدیریت بازرگانی
- رشته پزشکی، پرستاری و دندان پزشکی (البته این رشته ها نیاز به تایید مدرک دارند)
- رشته های علوم پایه مثل شیمی و فیزیک
دقت کنید در هر کشور و منطقه رشته های مشخصی شانس بالاتر دارند. مثلا پزشکان در حال حاضر شانس خوبی برای مهاحرت به آلمان دارند.
بهترین سایتهای فریلنسری با درآمد دلاری
دانشگاه شاید حتی مهمتر از رشته
رشته قطعا اهمیت دارد اما خیلی از مهارت ها را در موسسات خصوصی هم میتوانید یاد بگیرید. اما دانشگاه فرصت منحصر به فردی برای آشنایی با بهترین های هر رشته و همکاران آینده شما به شما خواهد داد. فضای دانشگاه، امکانات یک دانشگاه، شهری که در آن زندگی خواهید کرد و احتمالا در همان شهر مشغول به کار خواهید شد، سمینارهایی که دانشگاه برگزار میکند و پروژه های شهری و کشوری که یک دانشگاه بر عهده میگیرد همه و همه تاثیرگذارند. نظر من را بخواهید، دانشگاه خیلی اوقات به رشته اولویت دارد. یعنی دانشگاه بهتر در رشته ای که انتخاب دوم شماست بهتر از رشته اول در دانشگاه با رتبه پایین تر یا در شهر دورتری است.
باز هم تاکید میکنم کسی جز خود شما نمیتواند انتخاب درستی برای شما داشته باشد. شما بگویید انتخاب اول شما برای انتخاب رشته چیست؟
اگر سوالی دارید کامنت کنید پاسخ میدهم.